Over de zwangerschap en geboorte zijn talloze boeken geschreven, maar als ik er een mag aanraden: lees Vrije Geboorte van Anna Myrte Korteweg. Vanaf het moment dat wij een positieve zwangerschapstest in handen hadden en waren bijgekomen van het blije nieuws, heeft Sebastiaan boeken over dit onderwerp verslonden. Dé leestip die ik van hem kreeg: Vrije Geboorte. Ik verslond het boek in twee dagen en had na het lezen zelfs zin in de bevalling.
Incompetente zwangere
Vanaf het begin van de zwangerschap voel ik me een incompetente zwangere. Ik kwam er al snel achter hoe weinig ik weet van zwangerschap en bevallen. Ik schreef eerder al hoe onwerkelijk die positieve zwangerschapstest en hoe ik bang ben door de mand te vallen:
“Ik kom er achter hoe weinig ik weet van zwanger zijn. Bij biologie leer je over de conceptie en dat een bevrucht eitje zich dan nestelt in de baarmoeder. We weten ook dat het eerste trimester een spannende periode is – maar besluiten niet mee te doen aan het grote geheim houden – dat er zoiets is als een placenta en dikke buik. Het concept bevalling ken ik vooral uit films en series van dat beeld van een vrouw in de stijgbeugels in het ziekenhuis. Mijn kennis blijkt behoorlijk incompleet en ik vraag me bij vlagen af wanneer ik door de mand val en iemand ons deze zwangerschap komt afnemen.”
Inmiddels zit ik in week 28, dus het derde trimester is aangebroken. De zwangerschap is een spoedcursus gebleken en ik zit inmiddels bomvol nieuwe kennis en informatie. Veel daarvan komt van mijn fantastische caseload verloskundige, maar ook een zwangere vriendin en wat sporadische blogs hebben me flink wat bijgespijkerd. En dat gaat niet alleen om kennis over de zwangerschap zelf. Ook op het punt van bevallen had ik veel te leren, want dat beeld over die stijgbeugels in het ziekenhuis bleek behoorlijk vertekend. Mijn belangrijkste leerschool op dat gebied: het boek Vrije Geboorte!
Bevalhormonen en bevalprocessen
Als je wilt leren over natuurlijke bevallingen, is Vrije Geboorte een must. Niet alleen Sebastiaan was laaiend enthousiast, ook mijn verloskundige vond dit boek absoluut een aanrader. De schrijfster vertelt in het boek hoe een natuurlijke bevalling verloopt. Welke fasen zijn er in een bevalling? Hoe voelt het? Welke hormonen komen er vrij en wat doen ze? Welke keten van lichamelijk processen wordt in gang gezet?
Ondertussen vertelt het boek dat jouw lichaam de bevalling zelf doet. De schrijfster vertelt zelfs over een zwangere vrouw in coma die op natuurlijke wijze bevalt van haar baby, puur omdat haar lichaam weet wat het moet doen. Het boek leert je te vertrouwen op jouw lichaam en het natuurlijk bevalproces. Je hoeft het alleen maar te volgen. Kennis over het bevalproces heb je dan kennelijk niet nodig om jouw kindje geboren te laten worden, dus waarom zou je hierover lezen? Vooral om te begrijpen hoe je het natuurlijke bevalproces zijn gang moet laten gaan.
Dat doet je misschien denken aan de recente discussies over natuurlijk bevallen en hoe onrealistisch dat zou zijn. Maar de natuurlijke bevalbeweging staat niet zo haaks op de medische bevalling als daarin werd geschetst. Ook Anna Myrte Korteweg zweert niet alle medische ingrepen af – ze zijn soms natuurlijk gewoon noodzakelijk en gewenst – maar ze waarschuwt wel voor de vele manieren waarop de bevalling medisch wordt geholpen. Oxytocineprik om de weeën op te wekken of placenta sneller geboren te laten worden? Je lichaam zal de eigen oxytocine-aanmaak dan juist stagneren. Veel controles van ontsluiting, bloeddruk en meer tijdens de bevalling? Die spanning en onderbreking van een intieme sfeer kan er juist voor zorgen dat de bevalling stagneert. Als het niet nodig is, laat jouw lichaam dan vooral zijn eigen werk doen, is het pleidooi.
Rust en ontspanning
Het boek is uiteindelijk vooral een pleidooi voor rust en ontspanning. Dat is essentieel om de bevalhormonen te laten stromen en hun werk te laten doen, zo legt de schrijfster uitgebreid uit. Net als alle andere dieren zal het lichaam van een vrouw een bevalling ‘on hold’ zetten in geval van gevaar, of in ons geval: bij stress, onrust en spanning. Het is daarom essentieel om die ontspanning zo veel mogelijk op te zoeken. Overgave aan wat er gebeurt in plaats van angst voor pijn en complicaties. Gedempt licht, rustige geluiden en bekende gezichten in plaats van een medische en steriele sfeer.
Vrije Geboorte van Anna Myrte Korteweg zette daarbij mijn beeld van bevallen op zijn kop – al was dat proces inmiddels ook in gang gezet door ook andere bronnen. Een bevalling is geen medische aangelegenheid met stijgbeugels in een ziekenhuis, maar een natuurlijk lichamelijk proces. Ik kan ervoor kiezen om de vordering van mijn ontsluiting niet steeds te laten onderzoeken met vervelend toucheren (vaak genoeg zegt dat toch niets over de vordering van een bevalling). Ik kan ervoor kiezen om na de geboorte van de baby de placenta in alle rust geboren te laten worden, ook als dat wat langer duurt (zo lang er geen bloedingen zijn, is er geen reden voor haast).
Je hebt zelf de regie over jouw bevalling en jouw lijf. Medische ingrepen zijn niet altijd te vermijden en soms heel hard nodig. Maar er is ook een groot grijs gebied waar je de vrijheid hebt om te kiezen voor wat jou ontspanning geeft. Of dat nou de geruststelling van een ziekenhuiskamer met artsen in de buurt is, of een thuisbevalling in bad met de verloskundige in een andere kamer.
In een laatste relativerende hoofdstuk vertelt Anna Myrthe Korteweg hoe ze bij haar derde bevalling al deze kennis had, maar haar bevalling toch ook niet liep zoals ze had gehoopt. Dat is geen falen, net zo min als een medische ingreep dat is, stelt ze gerust.
Vrije Geboorte – nieuwe druk € 21 (paperback) of € 11,90 (e-book) – 240 pagina’s – ik las zelf de oude druk
Meer horen van Anna Myrthe Korteweg? Ze verscheen nog niet zo lang geleden in de podcast mama’en. Je luistert de podcast hier terug.